Теңеу,эпитет - затты, нәрсені, құбылысты немесе заттың, нәрсенің, құбылыстың белгісін, қасиетін, сапасын көрсететін көркемдік ұғым. Теңеу -дай, -дей, -тай, -тей жұрнақтары жалғану арқылы жасалады. Мысалы: Асқар таудай, дардай.Адамның не заттың, табиғат құбылыстарының өзгеше белгілерін көрсету олардың бейнелерын көз алдына елестету үшін қолданылатын көркем сөздің бір түрі.Яғни заттың не құбылыстың айрықша белгілерін суреттеу үшін қолданылады. Көп жағдайда эпитет сөздер сын есім, зат есім, үстеу және етістік сияқты сөз таптарынан жасалады.
Эпитет сөздірдің мысалдары: алтын күз, отты көз, ақсары жігіт, ер тұлғалы, зымиян адам, қабағы сұсты.
Абай Құнанбаевтың «Қыс» өлеңіндегі келесі жолдарда да эпитет сөздер көптеп кездеседі.
Ақ киімді, денелі, ақ сақалды,
Соқыр, мылқау, танымас тірі жанды.
Үсті-басы ақ қырау, түсі суық,
Басқан жері сықырлап келіп қалды.
Өлеңнің осы жолдарында ақын қыс мезгілін эпитеттер арқылы шебер суреттеген. Мұндағы «ақ киімді», «денелі», «ақ сақалды», «үсті-басы ақ қырау», «түсі суық» сөздері эпитет болып табылады.
Answers & Comments
Verified answer
Теңеу,эпитет - затты, нәрсені, құбылысты немесе заттың, нәрсенің, құбылыстың белгісін, қасиетін, сапасын көрсететін көркемдік ұғым. Теңеу -дай, -дей, -тай, -тей жұрнақтары жалғану арқылы жасалады. Мысалы: Асқар таудай, дардай.Адамның не заттың, табиғат құбылыстарының өзгеше белгілерін көрсету олардың бейнелерын көз алдына елестету үшін қолданылатын көркем сөздің бір түрі.Яғни заттың не құбылыстың айрықша белгілерін суреттеу үшін қолданылады. Көп жағдайда эпитет сөздер сын есім, зат есім, үстеу және етістік сияқты сөз таптарынан жасалады.
Эпитет сөздірдің мысалдары: алтын күз, отты көз, ақсары жігіт, ер тұлғалы, зымиян адам, қабағы сұсты.
Абай Құнанбаевтың «Қыс» өлеңіндегі келесі жолдарда да эпитет сөздер көптеп кездеседі.
Ақ киімді, денелі, ақ сақалды,
Соқыр, мылқау, танымас тірі жанды.
Үсті-басы ақ қырау, түсі суық,
Басқан жері сықырлап келіп қалды.
Өлеңнің осы жолдарында ақын қыс мезгілін эпитеттер арқылы шебер суреттеген. Мұндағы «ақ киімді», «денелі», «ақ сақалды», «үсті-басы ақ қырау», «түсі суық» сөздері эпитет болып табылады.
Риторикалық сұрау (лепті сұрау) – ойды, сезімді әсерлі жеткізу үшін жауабы өзінен-өзі айқын нәрсені әсерлі леппен, сұрау түрінде айту. Өлеңде қойылған сұрақтың жауабын оқырман өзі біліп отырады. Риторикалық сұраулы сөйлем жауапты қажет етпейді.
Менін ойымша риторикалык сұрау бұл ойды,сезімді әсерлі жеткізу үшін жауабы өзінен-өзі айқын нәрсені леппен,сұрау түрінде айту.Мысалға:
Мынау тұрған Абайдын суреті ме?
Өлең-сөздің ұқсаған құдретіне.
Ақыл,қайрат,білімді тең ұстаған,
Қарсы келер Абайдың кім бетіне?!
дегендей бұл өлеңнің жауабын білседе ол адамнан сұрап және сұрақ белгісімен қатар леп белгісіде бірге жазылган