1.Mieszkańcy Italii

a. północną część Półwyspu Apenińskiego zamieszkiwali Etruskowie
b. nad Rzeką Tyber w Lacjum zamieszkiwali Latynowie
c. południową część Półwyspu Apenińskiego i Sycylię zamieszkiwali Grecy


2. Narodziny Rzymu

a. według legend Rzym został założony w 753 r. p.n.e. przez Romulusa
b. zalety położenia Rzymu
- powstał nad rzeką Tyber
- był położony na ważnym szlaku handlowym
- warunki naturalne sprzyjały rozwojowi rolnictwa i pasterstwem

c. w VI w. p.n.e. w Rzymie panowali etruscy królowie


3. Ustanowienie republiki rzymskiej

a. za panowania Etrusków Rzym był monarchią, czyli władzę sprawowali królowie
b. w  509/508 r. p.n.e. Rzymianie wypędzili króla Tarkwiniusza Pysznego
c. po obaleniu monarchii Rzymianie ustanowili republikę - państwo rzymskie stało się wspólnotą obywateli, rządzoną przez urzędników wybieranych na określony czas


4. Władze republiki rzymskiej

a. senat
- był odpowiednikiem rady starszych - liczył ok. 300 senatorów
- pełnił funkcje doradcze
- zapewniał ciągłość władzy

b. zgromadzenia ludowe
- wybierały urzędników i ustanawiały prawa
- rzymskie zgromadzenia ludowe nie były w pełni demokratyczne - prawa polityczne zależały od posiadanego majątku

c. zasady sprawowania urzędów
- wszyscy urzędnicy byli wybierani przez zgromadzenia ludowe
- urzędy były kadencyjne - sprawowano je przez określony czas
- urzędy były kolegialne - większość urzędów była kilkuosobowa
- urzędy były honorowe - nieodpłatne

d. najwyżsi urzędnicy
- dwaj konsulowie - najwyżsi urzędnicy kierujący państwem i dowodzili wojskiem
- pretorzy - dbali o przestrzeganie porządku prawnego
- cenzorzy - ustalali listę członków senatu
- kwestorzy - odpowiadali za pobór podatków i finanse państwowe
- edylowie - odpowiadali za porządek w mieście i prace budowlane
- dyktator - jednoosobowy urząd o bardzo dużej władzy wybierany na 6 miesięcy w sytuacji zagrożenia państwa
- trybun ludowy - posiadali prawo weta

5. Społeczeństwo rzymskie - ustrój społeczny w początkach republiki

a. podział społeczeństwa rzymskiego na dwie grupy:
- patrycjuszy - uprzywilejowana grupa wyższa
- plebejuszy - grupa niższa - pozbawiona większości praw

b. walka plebejuszy o równouprawnienie - skuteczną formą walki była secesja
- plebejusze wywalczyli prawo posiadania odrębnego urzędnika - trybuna ludowego
- plebejusze wywalczyli dostęp do urzędów
- wymusili kodyfikację prawa - Prawo XII tablic (449 r. p.n.e.)

c. niewolnicy


6. Religia rzymska
a.  trójca kapitolińska
- Jowisz
- Junona
- Minerwa

b. inni bogowie:
- Mars
- Janus
- Wenus
- Westa
- Ne​