6-тапсырма. Мейрам мен Сейтқали түскен шахтаны суреттеп айтыңыз. Жазылым. 8-тапсырма. «Кәсіпкер болсаңыз, еңбек өнімділігін қандай жаңа технологиялар арқылы арттыруды көздер едіңіздер? деген сұрақ бойынша ой-толғау жазыңыз
Қазіргі заман педагогтерінің негізгі мақсаты – білім алушылардың білімін сапалы ету, оның толыққанды жеке тұлға болып қалыптасуына мүмкіндік жасау. Оқыту үрдісін күрделенуіне байланысты, ұстаздар қауымы балалармен тығыз қарым-қатынаста жаңартылған оқу бағдарламаларына сүйене отырып, сабақтарын сан түрлі әдемілікпен ұштастыра отырып болашақ ұрпақтың сапалы білім алуына тікелей үлес қосушылар болып есептеліп отыр.
Жаңа технология түрлерін сабақ үрдісінде пайдалану, оқушының шығармашылык, интеллектік қабілетінің дамуына, өз білімін өмірде пайдалана білу дағдыларының қалыптасуына әкеледі және де жаңартылған білім талабына сәйкес жаңа технологияларды пайдалана отырып, жұмыс барысын күрделендіре келе болашаққа нық қадаммен жетелеуші. Сабақ барысында жаңа технологияны пайдалана отырып оқушыларға білім-білік дағдыларын арттыру көзделіп отырғандықтан төмендегідей жаңа технологияларды ұсынғым келеді.
Жаңа технологияны қолдану келесі мынандай кезеңдер арқылы іске асады:
І кезең: оқып-үйрену;
ІІ кезең: меңгеру;
ІІІ кезең: өмірге ендіру;
IV кезең: дамыту.
1. Жаңа педагогикалық технология мақсаты – оқытуды ізгілендіруі, яғни оқу құралдары оқушылардың өздігінен танымдық іс-әрекетін жүргізе алатындай болуы керек. Жаңа педагогикалық технология түрлері өте көп. Оларды тиімді әрі қызықты қолдану педагогтың шеберлігіне тікелей байланысты.
2. Ойын технологиясы. Әр бала үшін ойынның орны бір бөлек, себебі бала ойнай отырып ойлайды және дамиды. Ойын технологияларын басқа пәндермен байланыстыра отырып өткізу ең тиімді тәсіл болып есептеледі. Ойнай отырып тапсырмаларды орындаса өткізілген тақырып баланың ойында, санасында жақсы жатталып қалады. Сондықтан да ойын технологиясын тиімді пайдалана білу заман талабына сәйкес сабақ барысында тиімді пайдалану керек деп ойлаймын.
3. Проблемалы оқыту технологиясы. Миға шабуыл жасау арқылы ойларын еркін жеткізе алу, өздерін еркін ұстау машықтары осы технологияны пайдалану барысында терең дами түседі. Болашақ педагог алдына келген оқушымен бар білгенімен бөлісе отырып, оқу барысынджа жаңа технологияларды пайдаланатын болса, болашақта нағыз азамтты тәрбиелеп шығады. Болашақ ұрпақтың болашағы сізбен бізге юбайланысты екенін жетік түсінетін болады.
4. Сын тұрғысынан ойлау технологиясы
Мақсат пен міндеттердің орындалуы мынадай ұзақ жоспарлар арқылы іске асады:
- ассоциация;
- бірлестік қызмет;
Сын тұрғысынан ойлау технологиясын қолдану барысында жоғарыда айтылған ерекшеліктер терең дамиды және де сабақ барысында осы технологияны жетік қолданатын болса оқушылардың жан-жақты дамуына ықпал етуші бір тұлға болатыны анық.
5. Деңгейлік саралау технологиясы. Деңгейлеп оқыту технологиясының мақсаты: әрбір оқушы өзінің даму деңгейінде оқу материалын меңгергенін қамтамасыз етеді.
1) Деңгейлеп оқыту әр оқушыға өз мүмкіндіктерін пайдалана отырып, білім алуына жағдай жасауға мүмкіндік береді;
2) Деңгейлеп оқыту әр түрлі категориядағы балаларға, олармен саралай жұмыс істеуге мүмкіндік береді.
3) Деңгейлеп-саралап оқыту құрылымында білімді игерудің бірнеше деңгейі қарастырылады: ең төменгі деңгей (базалық), бағдарламалық, күрделенген деңгей сондықтан әрбір оқушы меңгеруі тиіс. Деңгейлеп-саралап оқыту технологиясында оқушылардың білім сапасының қаншалықты көрсеткіш көрсететіні анық және айқын көрінеді.
6. Жекелеп оқыту технологиясы. Жекелеп оқыту – оқу процесін ұйымдастырудың мына түрлері мен үлгілерін қарастырады.
- мұғалім бір ғана оқушымен жұмыс істейді;
- оқушы тек оқу құралдары мен өзара қатынаста (оқулықтар, компьютер, т.б) болады. Жекелік оқудың басты жетістігі баланың қабілетімен оқу қызметінің желісін әдісі мен мазмұнын өз қабілетіне қарай бейімдеуіне мүмкіндік береді. Сонымен қатар әр оқушымен жеке жұмыс жасау кезінде педагогтар тиімді әдіс тәсілдің бұл түрін ауқымды түрде барлық балаларғ қолдана алады. Жекелеп оқыту технологиясы білім сапасы төмен оқушыларды алға жетелейтін бірден-бір құрал. Оқу үрдісінде тиімді пайдалану шеберліктің белгісі. Бала болашағы ұстаздың қолында болғандықтан әр баламен тығыз қарым-қатынасты орнату үшін тиімді технология болып отыр.
7. Топтық технология. Топтық технологияны қолданудың тиімділігі сан түрлі. Әр бала топ басшысы болып өзін сезіне отырып өз тобын бағындыра біледі, яғни басқарушылық мінез-құлық пайда болады, сонымен қатар құрдастарын тыңдау, ой бөлісу сияқты қаситтері терең дами түспек. Педагогтарға топ басшыларын үнемі ауыстырып отыру түсіндіріледі. Себебі балалар ұжымдаса, бірлесе жұмыс жасауға дағдыланады жіне де өз ойларын жетік жеткізе отырып дәлелдеуді үйренеді. Мәселен «Менің ойымша», «Менің көзқарасым» деген сияқты сөз тіркестерін пайдалана отырып сөздік қорларын молайтады. Балаларды жан-жақты тәрбиелеудің тиімді жолы осы технологияда көрінеді. Абай атамыз айтқандай «Сенде бір кірпіш дүниеден, кетігін тапта бар қалан».
Answers & Comments
Қазіргі заман педагогтерінің негізгі мақсаты – білім алушылардың білімін сапалы ету, оның толыққанды жеке тұлға болып қалыптасуына мүмкіндік жасау. Оқыту үрдісін күрделенуіне байланысты, ұстаздар қауымы балалармен тығыз қарым-қатынаста жаңартылған оқу бағдарламаларына сүйене отырып, сабақтарын сан түрлі әдемілікпен ұштастыра отырып болашақ ұрпақтың сапалы білім алуына тікелей үлес қосушылар болып есептеліп отыр.
Жаңа технология түрлерін сабақ үрдісінде пайдалану, оқушының шығармашылык, интеллектік қабілетінің дамуына, өз білімін өмірде пайдалана білу дағдыларының қалыптасуына әкеледі және де жаңартылған білім талабына сәйкес жаңа технологияларды пайдалана отырып, жұмыс барысын күрделендіре келе болашаққа нық қадаммен жетелеуші. Сабақ барысында жаңа технологияны пайдалана отырып оқушыларға білім-білік дағдыларын арттыру көзделіп отырғандықтан төмендегідей жаңа технологияларды ұсынғым келеді.
Жаңа технологияны қолдану келесі мынандай кезеңдер арқылы іске асады:
І кезең: оқып-үйрену;
ІІ кезең: меңгеру;
ІІІ кезең: өмірге ендіру;
IV кезең: дамыту.
1. Жаңа педагогикалық технология мақсаты – оқытуды ізгілендіруі, яғни оқу құралдары оқушылардың өздігінен танымдық іс-әрекетін жүргізе алатындай болуы керек. Жаңа педагогикалық технология түрлері өте көп. Оларды тиімді әрі қызықты қолдану педагогтың шеберлігіне тікелей байланысты.
2. Ойын технологиясы. Әр бала үшін ойынның орны бір бөлек, себебі бала ойнай отырып ойлайды және дамиды. Ойын технологияларын басқа пәндермен байланыстыра отырып өткізу ең тиімді тәсіл болып есептеледі. Ойнай отырып тапсырмаларды орындаса өткізілген тақырып баланың ойында, санасында жақсы жатталып қалады. Сондықтан да ойын технологиясын тиімді пайдалана білу заман талабына сәйкес сабақ барысында тиімді пайдалану керек деп ойлаймын.
3. Проблемалы оқыту технологиясы. Миға шабуыл жасау арқылы ойларын еркін жеткізе алу, өздерін еркін ұстау машықтары осы технологияны пайдалану барысында терең дами түседі. Болашақ педагог алдына келген оқушымен бар білгенімен бөлісе отырып, оқу барысынджа жаңа технологияларды пайдаланатын болса, болашақта нағыз азамтты тәрбиелеп шығады. Болашақ ұрпақтың болашағы сізбен бізге юбайланысты екенін жетік түсінетін болады.
4. Сын тұрғысынан ойлау технологиясы
Мақсат пен міндеттердің орындалуы мынадай ұзақ жоспарлар арқылы іске асады:
- ассоциация;
- бірлестік қызмет;
Сын тұрғысынан ойлау технологиясын қолдану барысында жоғарыда айтылған ерекшеліктер терең дамиды және де сабақ барысында осы технологияны жетік қолданатын болса оқушылардың жан-жақты дамуына ықпал етуші бір тұлға болатыны анық.
5. Деңгейлік саралау технологиясы. Деңгейлеп оқыту технологиясының мақсаты: әрбір оқушы өзінің даму деңгейінде оқу материалын меңгергенін қамтамасыз етеді.
1) Деңгейлеп оқыту әр оқушыға өз мүмкіндіктерін пайдалана отырып, білім алуына жағдай жасауға мүмкіндік береді;
2) Деңгейлеп оқыту әр түрлі категориядағы балаларға, олармен саралай жұмыс істеуге мүмкіндік береді.
3) Деңгейлеп-саралап оқыту құрылымында білімді игерудің бірнеше деңгейі қарастырылады: ең төменгі деңгей (базалық), бағдарламалық, күрделенген деңгей сондықтан әрбір оқушы меңгеруі тиіс. Деңгейлеп-саралап оқыту технологиясында оқушылардың білім сапасының қаншалықты көрсеткіш көрсететіні анық және айқын көрінеді.
6. Жекелеп оқыту технологиясы. Жекелеп оқыту – оқу процесін ұйымдастырудың мына түрлері мен үлгілерін қарастырады.
- мұғалім бір ғана оқушымен жұмыс істейді;
- оқушы тек оқу құралдары мен өзара қатынаста (оқулықтар, компьютер, т.б) болады. Жекелік оқудың басты жетістігі баланың қабілетімен оқу қызметінің желісін әдісі мен мазмұнын өз қабілетіне қарай бейімдеуіне мүмкіндік береді. Сонымен қатар әр оқушымен жеке жұмыс жасау кезінде педагогтар тиімді әдіс тәсілдің бұл түрін ауқымды түрде барлық балаларғ қолдана алады. Жекелеп оқыту технологиясы білім сапасы төмен оқушыларды алға жетелейтін бірден-бір құрал. Оқу үрдісінде тиімді пайдалану шеберліктің белгісі. Бала болашағы ұстаздың қолында болғандықтан әр баламен тығыз қарым-қатынасты орнату үшін тиімді технология болып отыр.
7. Топтық технология. Топтық технологияны қолданудың тиімділігі сан түрлі. Әр бала топ басшысы болып өзін сезіне отырып өз тобын бағындыра біледі, яғни басқарушылық мінез-құлық пайда болады, сонымен қатар құрдастарын тыңдау, ой бөлісу сияқты қаситтері терең дами түспек. Педагогтарға топ басшыларын үнемі ауыстырып отыру түсіндіріледі. Себебі балалар ұжымдаса, бірлесе жұмыс жасауға дағдыланады жіне де өз ойларын жетік жеткізе отырып дәлелдеуді үйренеді. Мәселен «Менің ойымша», «Менің көзқарасым» деген сияқты сөз тіркестерін пайдалана отырып сөздік қорларын молайтады. Балаларды жан-жақты тәрбиелеудің тиімді жолы осы технологияда көрінеді. Абай атамыз айтқандай «Сенде бір кірпіш дүниеден, кетігін тапта бар қалан».