7 сынып. Қазақстан тарихы.
Тақырыбы: ХІХ ғасырдың екінші жартысындағы қазақ қоғамы. (Зар заман)
1. Зар заман өкілдері кімдер?
2. Зар заман деген қай уақытты бейнелейді?
3. Дулат Бабатайұлы өлеңіне нені арқау етті?
4. Шортанбай өлеңлерінде нені бейнеледі?
5. Мұрат Мөңкеұлы қай
Әлеңдерінде өз заманын сынады?
Answers & Comments
Ответ:
1) өкілдері: Дулат Бабатайұлы, Шортанбай Қанайұлы, Мұрат Мөңкеұлы, Әбубәкір Кердері, Албан Асан, т.б.
2)Зар Заман – Қазақ әдебиетіндегі кезең атауы. Аталған кезең Ресей империясының отарлау саясаты салдарынан Қазақ хандығындағы бұрынғы ел басқару жүйесінің жойылып, халықтың саяси, экономикалық және рухани езгіге ұшыраған тарихи уақытты сипаттайды.
3)Дулат поэзиясы – өз заманындағы қоғамдық өмір шындығын, көкейкесті мәселелерін барынша шынайы жырлаған реалистік поэзия. Дулат өз шығармалары арқылы импровазиторлық поэзияны реалистік жазба поэзиямен жалғастырушы алтын көпір болып табылады.
4)Бағзы заманнан бері қарай өмір сүрген ақын, жыраулар қазақ жеріндегі замана көшінің бағыт-бағдарын елден бұрын бағамдап, өмір ағымының беталысын, тіршілігінің тынысын тамыршыдай дөп басып танып отырған. Іштен, тыстан келетін қауіп-қатерлерді алын-ала сезіп білген.
5)– Ақын қазақ халқының бес-алты ғасырлық тарихын асқан шеберлікпен суреттеп, баяндайды. Оның жырларындағы тарихи оқиғалар мен тұлғалар, жер, су, қоныс, жайылым, өріс, құдық аттары – әлі күнге дейін игерусіз жатқан асыл мұра. Мұрат шығармаларында 150-ге жуық жер, су, қала аттары, 300-дің үстінде адам есімдері кездеседі. Сол замандағы ащы шындықты бейнелеген кеңістігі де әр алуан. Бірқатар туындылары Ресей империясының отарлау саясатына қарсы бағытталды.