Әмір Темір; Ақсақ Темір; Темірлан (қаз. Темір бін-Тарағай Барлас; өз. Amir Temir ibn-Tarag’ay; пар. تيمور لنگ ; моң. ᠲᠡᠮᠦᠷ; 8 сәуір 1336 жыл, Қожа-Илғыр ауылы, қазіргі Шахрисабз[2] — 18 ақпан 1405 жыл, Отрар) — атақты Монғол және түрік тектес халықтарының билеушісі, Темір әулеті империясының негіздеушісі. 1370 жылы Мәуереннахрды басып алып, 1405 жылға дейін 35 жыл билік құрған, 27 мемлекетті қол астына бағындырған «әлем жаулаушысы». Шайқастардың бірінде Темірдің екі саусағы кесіліп бір аяғы жаншылады. Аяғы өмір бойы сырқырап ауырып ақсақ болып қалған. Ол Темирлан (дұрысы Темирленг, «ленг» парсыша-ақсақ) Ақсақ Темір атанады
dinaradinara19882020
Темір Шыңғыс ұрпағы болмағаны үшін «Әмір» деген лауазымды қолданды. Тарихтың үлкен жиһангерлерінің бірі болған Темір 1370-1405 жылдары жасаған жорықтары нәтижесіндже мемлекетінің орталығы Самарханд болған. Еділ мсеон Ганг өзеніне «Үндістан» тәңірі тауларынан Шам мен Измирге дейін кеңейтті. Осы жорықтар нәтижесінде Хорезм, Шығыс Түркістан, Иран, Әзербайжан, Үндістан Дели шекарасы сол жерге дейін жетті.
dinaradinara19882020
Ақсақ Темір сол кездің құдыретті әміршісі болған, ол тек қана жорықтармен жаулап алушылықтан басқа да сәулет өнеріне де өте үлкен көңіл бөлген. Ол өзін тарихта жан-жақтама есімін қалдыра білген. Ол салдырған өте үлкен сәулет өнері нің бірі Қожа Ахмет Ясауиға салған ескерткіш күмбезі. Осы кесененің салынуына тоқтала кетейік. Қазақ халқының Түркістан қаласы ежелден-ақ маңызды қызмет атқарған.
dinaradinara19882020
Тоғыз жолдың торабы болған бұл қала Түркі халықтарының үлкен рухани, мәдени орталығының бірі болған. Бұл қала әуелі Шауғар, кеінірек Яссы, ХV ғасырдан бастап Түркістан атауын алды. Оның аты жазба деректерде әдетте Орта Азияны Әмір Темір (1336-1405 жж) билеген кезде жиі айтылады. Қожа Ахмет Яссауиға салынған сәулет ескерткіші Әмір Темір дәуіріндегі салынағн ең ірі төрт ескерткіштің (Самарқандағы Бибіханым кесенесі, Шахирисабздегі және Дорусиадат және Қожа Ахмет Ясауи сәлет
Answers & Comments
Ответ:
Әмір Темір; Ақсақ Темір; Темірлан (қаз. Темір бін-Тарағай Барлас; өз. Amir Temir ibn-Tarag’ay; пар. تيمور لنگ ; моң. ᠲᠡᠮᠦᠷ; 8 сәуір 1336 жыл, Қожа-Илғыр ауылы, қазіргі Шахрисабз[2] — 18 ақпан 1405 жыл, Отрар) — атақты Монғол және түрік тектес халықтарының билеушісі, Темір әулеті империясының негіздеушісі. 1370 жылы Мәуереннахрды басып алып, 1405 жылға дейін 35 жыл билік құрған, 27 мемлекетті қол астына бағындырған «әлем жаулаушысы». Шайқастардың бірінде Темірдің екі саусағы кесіліп бір аяғы жаншылады. Аяғы өмір бойы сырқырап ауырып ақсақ болып қалған. Ол Темирлан (дұрысы Темирленг, «ленг» парсыша-ақсақ) Ақсақ Темір атанады
Қазақ халқының Түркістан қаласы ежелден-ақ маңызды қызмет атқарған.
Қожа Ахмет Яссауиға салынған сәулет ескерткіші Әмір Темір дәуіріндегі салынағн ең ірі төрт ескерткіштің (Самарқандағы Бибіханым кесенесі, Шахирисабздегі және Дорусиадат және Қожа Ахмет Ясауи сәлет
2) кітаптарын уайымдау
3)кітаптарын жасырып қою