Сөздік қор – қарым-қатынастың маңызды құрамдастарының бірі. Бұл адамның өз ойын, ойын жеткізу үшін қолдана алатын сөздер мен сөз тіркестерінің жиынтығы. Алайда қазіргі қоғамда сөздік қорының айтарлықтай төмендеуі байқалады. Бұл эсседе мен бұл құбылыстың бірнеше себептерін қарастырамын және тиісті дәлелдер келтіремін. Сөйлеудегі сөздік қорының азаюының бірінші себебі – әлеуметтік желілер, мессенджерлер, іздеу жүйелері сияқты заманауи ақпараттық технологиялардың әсері. Бұл коммуникация құралдарын пайдалану сөздер мен сөз тіркестерін жеңілдетуге және қысқартуға әкеледі. Әлеуметтік желілердегі және жедел хабаршылардағы хабарлардың тілі көбінесе таңбалардың шектеулі санымен немесе құрылғы экранындағы бос орынмен шектеледі. Осылайша, адамдар өз хабарламаларында өрнектерді қысқартып, жеңілдетуге мәжбүр. Ұлыбритания зерттеушілері жүргізген зерттеу жасөспірімдердің 58%-ы мәтіндік хабарламаларында аббревиатуралар мен аббревиатураларды қолданатынын анықтады, бұл сөздік қордың азаюына әкеледі, өйткені бұл қысқартулар әдетте ресми сөйлеуде немесе жазбаша мәтінде қолданылмайды. Сөздік қорының азаюының екінші себебі – танымал мәдениет пен бұқаралық ақпарат құралдарында ағылшын тілін қолданудың артуы. Ағылшын тіліндегі бейне ойындар, фильмдер мен әндер әлемнің әртүрлі елдерінде барған сайын танымал бола түсуде. Нәтижесінде көптеген жастар ана тілінің орнына ағылшын сөздері мен сөз тіркестерін қолданғанды жөн көреді. Бұл сөздік қорының шектелуіне, ұлттық сөздер мен сөз тіркестерінің ұмытылуына әкеледі. АҚШ-та жүргізілген зерттеу жастардың бұрынғы ұрпаққа қарағанда сөйлеуінде айтарлықтай аз сөздерді қолданатынын көрсетті. Сөздік қорының азаюының үшінші себебі – оқу жүйесінің өзгеруі. Қазіргі мектептер мен университеттерде көбінесе жоғары оқу нәтижелері мен емтихандарды тапсыру басты назарда болады. Осыған байланысты сөйлеуді үйрету және сөздік қорын дамыту мұғалімдер мен оқытушылар үшін әрқашан басымдық бола бермейді. Білім беру бағдарламасын сәтті орындау үшін көптеген студенттер оқуға және сөздік қорын кеңейтуге аз уақыт қалдырып, емтихан тапсыру дағдыларын оқуға және тәжірибе жасауға көбірек уақыт бөледі. Жапонияда жүргізілген зерттеу көптеген колледж және университет студенттерінің күрделі сөздер мен сөз тіркестерін түсіну және қолдануда қиындықтарға тап болғанын көрсетті. Қорытындылай келе, сөйлеу тілінің сөздік қорының азаюы қарым-қатынас пен түсінуге теріс салдары болуы мүмкін жаһандық проблема болып табылады. Бұл процеске заманауи технологиялардың әсері, жаһандану және білім беру жүйесіндегі өзгерістер ықпал етуде. Дегенмен, бұл мәселені білу және қарым-қатынас дағдыларын дамыту сөйлеудегі сөздік қорды қалпына келтіруге және кеңейтуге көмектеседі.
Answers & Comments
Ответ:
Сөздік қор – қарым-қатынастың маңызды құрамдастарының бірі. Бұл адамның өз ойын, ойын жеткізу үшін қолдана алатын сөздер мен сөз тіркестерінің жиынтығы. Алайда қазіргі қоғамда сөздік қорының айтарлықтай төмендеуі байқалады. Бұл эсседе мен бұл құбылыстың бірнеше себептерін қарастырамын және тиісті дәлелдер келтіремін. Сөйлеудегі сөздік қорының азаюының бірінші себебі – әлеуметтік желілер, мессенджерлер, іздеу жүйелері сияқты заманауи ақпараттық технологиялардың әсері. Бұл коммуникация құралдарын пайдалану сөздер мен сөз тіркестерін жеңілдетуге және қысқартуға әкеледі. Әлеуметтік желілердегі және жедел хабаршылардағы хабарлардың тілі көбінесе таңбалардың шектеулі санымен немесе құрылғы экранындағы бос орынмен шектеледі. Осылайша, адамдар өз хабарламаларында өрнектерді қысқартып, жеңілдетуге мәжбүр. Ұлыбритания зерттеушілері жүргізген зерттеу жасөспірімдердің 58%-ы мәтіндік хабарламаларында аббревиатуралар мен аббревиатураларды қолданатынын анықтады, бұл сөздік қордың азаюына әкеледі, өйткені бұл қысқартулар әдетте ресми сөйлеуде немесе жазбаша мәтінде қолданылмайды. Сөздік қорының азаюының екінші себебі – танымал мәдениет пен бұқаралық ақпарат құралдарында ағылшын тілін қолданудың артуы. Ағылшын тіліндегі бейне ойындар, фильмдер мен әндер әлемнің әртүрлі елдерінде барған сайын танымал бола түсуде. Нәтижесінде көптеген жастар ана тілінің орнына ағылшын сөздері мен сөз тіркестерін қолданғанды жөн көреді. Бұл сөздік қорының шектелуіне, ұлттық сөздер мен сөз тіркестерінің ұмытылуына әкеледі. АҚШ-та жүргізілген зерттеу жастардың бұрынғы ұрпаққа қарағанда сөйлеуінде айтарлықтай аз сөздерді қолданатынын көрсетті. Сөздік қорының азаюының үшінші себебі – оқу жүйесінің өзгеруі. Қазіргі мектептер мен университеттерде көбінесе жоғары оқу нәтижелері мен емтихандарды тапсыру басты назарда болады. Осыған байланысты сөйлеуді үйрету және сөздік қорын дамыту мұғалімдер мен оқытушылар үшін әрқашан басымдық бола бермейді. Білім беру бағдарламасын сәтті орындау үшін көптеген студенттер оқуға және сөздік қорын кеңейтуге аз уақыт қалдырып, емтихан тапсыру дағдыларын оқуға және тәжірибе жасауға көбірек уақыт бөледі. Жапонияда жүргізілген зерттеу көптеген колледж және университет студенттерінің күрделі сөздер мен сөз тіркестерін түсіну және қолдануда қиындықтарға тап болғанын көрсетті. Қорытындылай келе, сөйлеу тілінің сөздік қорының азаюы қарым-қатынас пен түсінуге теріс салдары болуы мүмкін жаһандық проблема болып табылады. Бұл процеске заманауи технологиялардың әсері, жаһандану және білім беру жүйесіндегі өзгерістер ықпал етуде. Дегенмен, бұл мәселені білу және қарым-қатынас дағдыларын дамыту сөйлеудегі сөздік қорды қалпына келтіруге және кеңейтуге көмектеседі.