Дулат Бабатайұлы (1802, Шығыс Қазақстан облысы,Аягөз ауданы Сандықтас қонысы — 1874, сонда) — көрнекті ақын. Өлеңдері ел ішінде көп тараған. Дулат шығармалары негізінен дидактикалық негізде жазылған. 1880 жылы Қазанда жарық керген «Өсиетнама» деген жинағына ақынның заманы туралы толғаулары енген.Қазақ даласындағы дәстүрлі хандық басқару жүйесін жою саясатын орнықтырған Ресей империясының 1822 — 1824 жылдары шығарған Қазақ даласын басқару жөніндегі ережелеріне қарсылық Дулат шығармаларының тақырыптық, стильдік, жанрлық ерекшелігін айқындады. Дулаттың уытты, шыншыл сөздерінің кімдерге арналғанын оның: “Халыққа емес сыйымды, Парақор баспақ биіңді, Ел бүлдіргіш бегіңді, Улы тілмен улаттым”, — деген өлең жолдары көрсетіп тұр. Туған халқының екі жақты езгіге түсіп, көз жасының көл боп ағуы, қайғысы мен мұңы ақынның жан сыры ретінде жыр болып төгілді. Дулаттың образ жасау, өлең өрнегін жетілдіру, замана сазына қарай ақындық өнерде жанрлық, стильдік, сонылық таныту ерекшелігі кейін Абай шығармаларында дамытылып, жалғастық тапқан. Дулат ендірген қазақ өлеңі құрылысындағы жаңалықты, яғни “а а а б” түріндегі желілі ұйқасты Абай ақындық дәстүр ретінде қабылдап, “Келдік талай жерге енді” өлеңінде одан әрі дамытты. 19 ғасырдың 1-жартысында ертеректе туған батырлық және лиро-эпос жырлары сияқты фольклорлық туындылар немесе тарихи жырлар болмаса, қазақ топырағында көне тақырыпты алып, ойдан сюжет құрып, поэма жанры үлгісінде шығарма жазу дәстүрге енбеген еді.
Адам дүниеге келгеннен бастап табиғатпен тығыз байланысты және оның ажырамас бөлігі болып табылады. Табиғат бізге көп нәрсені береді, өмір сүруге жағдай жасайды, сондықтан онымен қарым-қатынас жасау және онымен үйлесімді өмір сүру маңызды. Табиғат біздің үйіміз дегенді жиі айтамыз. Біз таза ауамен дем аламыз, құрлықта өсірілген көкөністер мен жемістерді жейміз, өзенде немесе теңізде жүземіз, жаяу серуендеп, үй жануарларын өсіреміз ... қоршаған ортамыз бақытты өмір сүре алады,су айдындары мен өзендерді ластамау, ормандарды кеспеу, жануарлар мен құстардың сирек түрлерін ауламау. Табиғаттағы тепе-теңдікті бұзбау үшін оған қамқорлық жасау керек. Өйткені, сұлулықтан ләззат алу қандай жақсысалауатты табиғат - таза орманда немесе саябақта серуендеу, құстардың әнін тыңдау, саңырауқұлақтарды, жидектер мен жемістерді теру, қайталанбас күннің батуы мен шығуын көру, жыл мезгілдерін өзгерту. Күзде табиғат ерекше әдемі. Күзгі түстердің жарқын палитрасы әлем классиктерінің әдеби және музыкалық шығармаларында бірнеше рет жоғары бағаланды. Күз - сары-қызыл, жаңбырлы-бұлтты, сыбдырлы, хош иісті шай мен әжейдің пирогының иісі - әрқашан әдемі. Табиғатта ауа райы қолайсыз дейді. Және шынымен де солай. Жаңбыр мен қар бізге қолайсыздық туғызу үшін емес, табиғаттың тазарып, жаңаруы үшін жаралған. Біздің міндетіміз - оған көмектесу.
Answers & Comments
Ответ:
Дулат Бабатайұлы (1802, Шығыс Қазақстан облысы,Аягөз ауданы Сандықтас қонысы — 1874, сонда) — көрнекті ақын. Өлеңдері ел ішінде көп тараған. Дулат шығармалары негізінен дидактикалық негізде жазылған. 1880 жылы Қазанда жарық керген «Өсиетнама» деген жинағына ақынның заманы туралы толғаулары енген.Қазақ даласындағы дәстүрлі хандық басқару жүйесін жою саясатын орнықтырған Ресей империясының 1822 — 1824 жылдары шығарған Қазақ даласын басқару жөніндегі ережелеріне қарсылық Дулат шығармаларының тақырыптық, стильдік, жанрлық ерекшелігін айқындады. Дулаттың уытты, шыншыл сөздерінің кімдерге арналғанын оның: “Халыққа емес сыйымды, Парақор баспақ биіңді, Ел бүлдіргіш бегіңді, Улы тілмен улаттым”, — деген өлең жолдары көрсетіп тұр. Туған халқының екі жақты езгіге түсіп, көз жасының көл боп ағуы, қайғысы мен мұңы ақынның жан сыры ретінде жыр болып төгілді. Дулаттың образ жасау, өлең өрнегін жетілдіру, замана сазына қарай ақындық өнерде жанрлық, стильдік, сонылық таныту ерекшелігі кейін Абай шығармаларында дамытылып, жалғастық тапқан. Дулат ендірген қазақ өлеңі құрылысындағы жаңалықты, яғни “а а а б” түріндегі желілі ұйқасты Абай ақындық дәстүр ретінде қабылдап, “Келдік талай жерге енді” өлеңінде одан әрі дамытты. 19 ғасырдың 1-жартысында ертеректе туған батырлық және лиро-эпос жырлары сияқты фольклорлық туындылар немесе тарихи жырлар болмаса, қазақ топырағында көне тақырыпты алып, ойдан сюжет құрып, поэма жанры үлгісінде шығарма жазу дәстүрге енбеген еді.
Ответ:
Адам дүниеге келгеннен бастап табиғатпен тығыз байланысты және оның ажырамас бөлігі болып табылады. Табиғат бізге көп нәрсені береді, өмір сүруге жағдай жасайды, сондықтан онымен қарым-қатынас жасау және онымен үйлесімді өмір сүру маңызды. Табиғат біздің үйіміз дегенді жиі айтамыз. Біз таза ауамен дем аламыз, құрлықта өсірілген көкөністер мен жемістерді жейміз, өзенде немесе теңізде жүземіз, жаяу серуендеп, үй жануарларын өсіреміз ... қоршаған ортамыз бақытты өмір сүре алады,су айдындары мен өзендерді ластамау, ормандарды кеспеу, жануарлар мен құстардың сирек түрлерін ауламау. Табиғаттағы тепе-теңдікті бұзбау үшін оған қамқорлық жасау керек. Өйткені, сұлулықтан ләззат алу қандай жақсысалауатты табиғат - таза орманда немесе саябақта серуендеу, құстардың әнін тыңдау, саңырауқұлақтарды, жидектер мен жемістерді теру, қайталанбас күннің батуы мен шығуын көру, жыл мезгілдерін өзгерту. Күзде табиғат ерекше әдемі. Күзгі түстердің жарқын палитрасы әлем классиктерінің әдеби және музыкалық шығармаларында бірнеше рет жоғары бағаланды. Күз - сары-қызыл, жаңбырлы-бұлтты, сыбдырлы, хош иісті шай мен әжейдің пирогының иісі - әрқашан әдемі. Табиғатта ауа райы қолайсыз дейді. Және шынымен де солай. Жаңбыр мен қар бізге қолайсыздық туғызу үшін емес, табиғаттың тазарып, жаңаруы үшін жаралған. Біздің міндетіміз - оған көмектесу.
Объяснение: