Оскар Клод Моне 1840-жылы 14-ноябрда Парижде туулган [7]. Ал дүкөнчүнүн экинчи баласы Клод Адольф Моне менен Луиза Юстиндин (Обра ней) [8] болгон. Бала беш жашка чыкканда, үй-бүлө Нормандияга, Гаврга көчүп кетишкен. Анын атасы Клоддун дүкөнчү болуп, үй-бүлөлүк ишин улантуусун каалаган. Монеттин жаштыгы, өзү кийинчерээк белгилегендей [9], негизи селсаяктын жаштыгы болгон. Ал класста эмес, сууда жана таштарда көп жүргөн. Табиятынан дисциплинасы жок ага мектеп ар дайым түрмө сыяктуу сезилген. Ал дептерлердин көк мукабаларын боёп, көңүлүн ачып, аларды мугалимдеринин портреттерине колдонуп, аларды өтө сыйлабастык менен, карикатурада жасаган жана ушул көңүл ачууда көп өтпөй кемчиликсиздикке жеткен. Он беш жашында Моне бүткүл Гаврда карикатурачы катары белгилүү болгон [10]. Ал өзүнүн кадыр-баркын ушунчалык бекемдегендиктен, карикатуралуу портреттерди жасоону суранып, ар тараптан курчоого алынган. Мындай буйруктардын көптүгү жана ата-энесинин марттыгынын жетишсиздиги аны үй-бүлөсүн таң калтырган тайманбас чечим менен шыктандырды: Моне портреттери үчүн жыйырма франк алып, ошону менен ал 2000 франкка жакын үнөмдөгөн.
Ушундай жол менен бир аз атак-даңкка ээ болуп, Моне көп өтпөй шаарда "маанилүү адамга" айланды. Анын карикатуралары бирден-бир көркөм буюмдар дүкөнүнүн терезесинде сыймыктануу менен туруп, беш-алтыдан катары менен илинип турду жана алардын алдында суктанып отурган карап тургандарды көргөндө, "сыймыктануу менен жарылууга даяр болду". Көбүнчө ошол эле дүкөндүн терезесинде Моне өзүнүн чыгармаларынын үстүнө коюлган деңиз пейзаждарын көрөт, аларды көпчүлүк мекендештери сыяктуу эле "жийиркеничтүү" деп эсептешет. Евгений Боудин ага "өтө жийиркеничтүү" дем берген пейзаждардын автору болгон жана бул адамды али тааный элек Моне аны жек көрөт. Ал аны дүкөндүн ээси аркылуу таанып-билүүдөн баш тартты, бирок бир жолу ага кирип, Будиндин арткы жарымында экендигин байкаган жок. Дүкөн ээси аны Моне менен карикатурага ушунчалык зор таланты бар жигит катары тааныштырды. Моне эскергендей:
«Боудин дароо жаныма келип, жумшак үнү менен мени мактады жана мындай деди: Мен ар дайым сенин сүрөтүңдү ырахаттануу менен карайм; бул күлкүлүү, жеңил, акылдуу. Сиз бир караганда таланттуусуз, бирок ушуну менен токтоп калбайсыз деп ишенем. Баарын баштоо абдан жакшы, бирок жакында карикатурадан тажап каласыз. Окуу, көрүүнү, жазууну жана сүрөт тартууну, пейзаждарды жасоону үйрөн. Деңиз менен асман, жаныбарлар, адамдар жана бак-дарактар жаратылыш жараткан түрүндө, бардык сапаттары менен, чыныгы абалы менен, мисалы, аба жана жарык менен курчалган ушунчалык кооз [11]. "
Бирок, Моне өзү мойнуна алган, Боудиндин чалуулары эч кандай натыйжа берген жок. Акыры Моне бул адамды жактырды. Ал ишенген, чын жүрөктөн чыккан, бирок Моне өзүнүн сүрөтүн «сиңире» алган эмес, Будин аны ачык асман алдында аны менен иштөөгө чакырганда, Моне ар дайым сылыктык менен баш тартууга себеп табат. Жай келди; Каршылык көрсөтүүдөн тажаган Моне акыры баш тартып, Боудин даярдуулук менен машыгууга киришти. "Акыры менин көздөрүм ачылды" деп эскерди Моне, "мен табиятты чындап түшүнүп, ошол эле учурда аны сүйүүнү үйрөндүм" [11].
Моне атасына сүрөтчү болгусу келип, Парижге окууга кетерин жарыялаган. Монеттин атасы бул идеяга чечкиндүү каршы болгон эмес, айрыкча Монеттин Ле Гаврдагы таежеси Мадам Лекадр өзү бир аз сүрөт тартып, жээнине бош убактысында өзүнүн устаканасында иштөөгө уруксат берген (Моне ошол жерден Даубиньинин кичинекей сүрөтүн тапкан, ал таежеси ушунчалык суктанган берди). Моненин ата-энеси уулунун талантын көргөнү менен, жарым-жартылай каалашкан жок, жарым-жартылай ага материалдык колдоо көрсөтүүгө мүмкүнчүлүк болгон жок.
Монеттин атасы уулу башка сүрөтчүлөр менен кеңешип, июнь айында жабыла турган Салонго барышы үчүн, Парижге кыска жолго чыгууга уруксат берди. Кетээрдин алдында Моне Боудинге келген айрым искусство сүйүүчүлөрүнөн аздыр-көптүр белгилүү сүрөтчүлөргө сунуш кат алган.
Чатыры солго бурулган аял (1886).
Моне Троён менен Можинодон кайда барууну сунуш кылышарын сурады. Экөө тең Кутюраны жактап сүйлөштү, бирок Моне алардын кеңешине кулак салбоону чечти, анткени Кутюренин иши ага жаккан жок. Анын ордуна, Моне Шейиттер Тавернесиндеги жолугушууларга катышып, Ле-Гаврда жетишпеген нерсесин тапты: компанияны шыктандырып, кызуу талаш-тартыштарды. Эки айдан кийин Моне Парижде белгисиз мөөнөткө калууну чечти. Ата-энеси, балким, ал Көркөм сүрөт мектебине кирүүдөн баш тартпаса, макул болмок. Атасы ага акча төлөөнү токтотуп, Моне таежеси жиберген аманатына жашоого аргасыз болгон.
Answers & Comments
Ответ:
Оскар Клод Моне 1840-жылы 14-ноябрда Парижде туулган [7]. Ал дүкөнчүнүн экинчи баласы Клод Адольф Моне менен Луиза Юстиндин (Обра ней) [8] болгон. Бала беш жашка чыкканда, үй-бүлө Нормандияга, Гаврга көчүп кетишкен. Анын атасы Клоддун дүкөнчү болуп, үй-бүлөлүк ишин улантуусун каалаган. Монеттин жаштыгы, өзү кийинчерээк белгилегендей [9], негизи селсаяктын жаштыгы болгон. Ал класста эмес, сууда жана таштарда көп жүргөн. Табиятынан дисциплинасы жок ага мектеп ар дайым түрмө сыяктуу сезилген. Ал дептерлердин көк мукабаларын боёп, көңүлүн ачып, аларды мугалимдеринин портреттерине колдонуп, аларды өтө сыйлабастык менен, карикатурада жасаган жана ушул көңүл ачууда көп өтпөй кемчиликсиздикке жеткен. Он беш жашында Моне бүткүл Гаврда карикатурачы катары белгилүү болгон [10]. Ал өзүнүн кадыр-баркын ушунчалык бекемдегендиктен, карикатуралуу портреттерди жасоону суранып, ар тараптан курчоого алынган. Мындай буйруктардын көптүгү жана ата-энесинин марттыгынын жетишсиздиги аны үй-бүлөсүн таң калтырган тайманбас чечим менен шыктандырды: Моне портреттери үчүн жыйырма франк алып, ошону менен ал 2000 франкка жакын үнөмдөгөн.
Ушундай жол менен бир аз атак-даңкка ээ болуп, Моне көп өтпөй шаарда "маанилүү адамга" айланды. Анын карикатуралары бирден-бир көркөм буюмдар дүкөнүнүн терезесинде сыймыктануу менен туруп, беш-алтыдан катары менен илинип турду жана алардын алдында суктанып отурган карап тургандарды көргөндө, "сыймыктануу менен жарылууга даяр болду". Көбүнчө ошол эле дүкөндүн терезесинде Моне өзүнүн чыгармаларынын үстүнө коюлган деңиз пейзаждарын көрөт, аларды көпчүлүк мекендештери сыяктуу эле "жийиркеничтүү" деп эсептешет. Евгений Боудин ага "өтө жийиркеничтүү" дем берген пейзаждардын автору болгон жана бул адамды али тааный элек Моне аны жек көрөт. Ал аны дүкөндүн ээси аркылуу таанып-билүүдөн баш тартты, бирок бир жолу ага кирип, Будиндин арткы жарымында экендигин байкаган жок. Дүкөн ээси аны Моне менен карикатурага ушунчалык зор таланты бар жигит катары тааныштырды. Моне эскергендей:
«Боудин дароо жаныма келип, жумшак үнү менен мени мактады жана мындай деди: Мен ар дайым сенин сүрөтүңдү ырахаттануу менен карайм; бул күлкүлүү, жеңил, акылдуу. Сиз бир караганда таланттуусуз, бирок ушуну менен токтоп калбайсыз деп ишенем. Баарын баштоо абдан жакшы, бирок жакында карикатурадан тажап каласыз. Окуу, көрүүнү, жазууну жана сүрөт тартууну, пейзаждарды жасоону үйрөн. Деңиз менен асман, жаныбарлар, адамдар жана бак-дарактар жаратылыш жараткан түрүндө, бардык сапаттары менен, чыныгы абалы менен, мисалы, аба жана жарык менен курчалган ушунчалык кооз [11]. "
Бирок, Моне өзү мойнуна алган, Боудиндин чалуулары эч кандай натыйжа берген жок. Акыры Моне бул адамды жактырды. Ал ишенген, чын жүрөктөн чыккан, бирок Моне өзүнүн сүрөтүн «сиңире» алган эмес, Будин аны ачык асман алдында аны менен иштөөгө чакырганда, Моне ар дайым сылыктык менен баш тартууга себеп табат. Жай келди; Каршылык көрсөтүүдөн тажаган Моне акыры баш тартып, Боудин даярдуулук менен машыгууга киришти. "Акыры менин көздөрүм ачылды" деп эскерди Моне, "мен табиятты чындап түшүнүп, ошол эле учурда аны сүйүүнү үйрөндүм" [11].
Моне атасына сүрөтчү болгусу келип, Парижге окууга кетерин жарыялаган. Монеттин атасы бул идеяга чечкиндүү каршы болгон эмес, айрыкча Монеттин Ле Гаврдагы таежеси Мадам Лекадр өзү бир аз сүрөт тартып, жээнине бош убактысында өзүнүн устаканасында иштөөгө уруксат берген (Моне ошол жерден Даубиньинин кичинекей сүрөтүн тапкан, ал таежеси ушунчалык суктанган берди). Моненин ата-энеси уулунун талантын көргөнү менен, жарым-жартылай каалашкан жок, жарым-жартылай ага материалдык колдоо көрсөтүүгө мүмкүнчүлүк болгон жок.
Монеттин атасы уулу башка сүрөтчүлөр менен кеңешип, июнь айында жабыла турган Салонго барышы үчүн, Парижге кыска жолго чыгууга уруксат берди. Кетээрдин алдында Моне Боудинге келген айрым искусство сүйүүчүлөрүнөн аздыр-көптүр белгилүү сүрөтчүлөргө сунуш кат алган.
Чатыры солго бурулган аял (1886).
Моне Троён менен Можинодон кайда барууну сунуш кылышарын сурады. Экөө тең Кутюраны жактап сүйлөштү, бирок Моне алардын кеңешине кулак салбоону чечти, анткени Кутюренин иши ага жаккан жок. Анын ордуна, Моне Шейиттер Тавернесиндеги жолугушууларга катышып, Ле-Гаврда жетишпеген нерсесин тапты: компанияны шыктандырып, кызуу талаш-тартыштарды. Эки айдан кийин Моне Парижде белгисиз мөөнөткө калууну чечти. Ата-энеси, балким, ал Көркөм сүрөт мектебине кирүүдөн баш тартпаса, макул болмок. Атасы ага акча төлөөнү токтотуп, Моне таежеси жиберген аманатына жашоого аргасыз болгон.
Объяснение: