Бірінші байлық – денсаулықдейміз. Бірақ осы сөздің салмағын, жүктер жауапкершілігін көбіне сезбейтін де,мойындамайтын да сыңайлымыз. Айтылған сәтте көңілімізге қонады, құлағымызғажағады. Келісеміз. Сонсоң өзіміз ауа жайылып жүре береміз. Сөйтіп күндердіңкүнінде бір арылмас дертке шалдығып санымызды соғамыз. “Жалған – ай!” депкөкірегіміз қарс айырылып, Денсаулық - тән, рухани және әлеуметтік игіліктің жиынтығы. Денені үнеміширықтыру, шынықтыру, сананың сапа деңгейін көтеру, интеллект өрісін биіктету,рухыңды шыңдау - бәрі де денсаулыққа қызмет етеді десек қателеспейміз. “Дені сау адам - табиғаттың ең қымбат жемісі” деп тегін айтылмаған. Қазіргі қоғамымызда халықтың табиғи өсімі төмендеп, сырқаттанушылық жәнеөлім–жітім деңгейі арта түсті. Әсіресе, балалар мен жастардың денсаулығы қауіптудыруда. Темекі тарту, ішімдік пайдалану, есірткі құмарлық және улы заттарғаәуестік, адамгершілікке жат мінез-құлық, ерте жыныстық қатынас кеңінен етекалуда. Халықтың денсаулығы – ел дамуының аса маңызды тұтқасы, болашағымыздың кепілі.Атамызқазақтың «Бірінші байлық - денсаулық», яки болмаса «Денсаулық – терең байлық»деген даналық мәтелдері тіршіліктің нағыз өзегінен алынған емес пе?Денсаулықтың қадірін, маңызын айрықша ұғынып барлық игіліктен жоғары санаған.Тағы да «Ауырып ем іздегенше, ауырмайтын жол ізде» деп жан мен тән саулығынқоршаған орта аясында дұрыс сақтап және нығайтуға түрлі пайдалы әрекеттер жасапотырған. Бірінші: балалар мен жасөспірімдердің денсаулығына айрықша көңіл бөлу. Екінші: халықты қол жетерлік және саналы медициналық көмекпен қамтамасыз ету. Үшінші: отандық медицина ғылымын дамыту. Осы бағыттама аясында ел басқарған ағалармен біріге отырып, түрлі індеттердіңалдын алу керек. Салауатты өмір салтын ұсынбаған мемлекеттің экономикасықұлдырайтыны сөзсіз. Ауру адам қандай іс бітірмек! Жастар – болашағымыздың алтын тірегі. Жастар арасындағы нашақорлық пенмаскүнемдіктің алдын алу үшін мен мынадай деректер мен цифрларды ұсынғым келіптұр. Жасыратыны жоқ бүгіндері елімізде осынау қауіпті нашақорлықпен айналысатындарсаны өсіп барады. Есірткінің медициналық-әлеуметтік проблемалары республикаорталығының мәліметіне қарағанда, бұл кеселге тәуелді болғандардың саны 250мыңнан асады екен. Ал 1,5 млн-дай адам нашақорлыққа бейімділік сәтінде отпенойнағандай әрі-сәрі күй кешуде. Әсіресе кәмелетке толмағандардың әлгіндейқатерлі дертке әуестене түсуі қатты ойландыруы тиіс. Міне, сондықтан дақоғамымызда ертеңгі болашағы үшін мұндай тағылымды шаралардың өткізіліп тұруығанибетті іс болмақ. Тағы да айтарым, өкінішке орай көптеген азаматтарымыз өз денсаулығын сақтауғажәне нығайтуға жауапты емес, немқұрайды қарайды. Салауатты өмір салтына денешынықтыру, спорт, дене тәрбиесі, туризм,халықаралық туризм, табиғатқа серуен, таза ауада жүру жатады. Кешкі тамақтансоң, таза ауада бір-екі сағат серуен құрып, ұйықтаудың пайдасы зор. Ұйқы 7-8сағаттан кем болмауы тиіс. Әр адам жыл сайын бір рет еңбек демалысын тиімдіпайдаланғаны жөн. Барлық кезде тамақты жаңадан дайындап ішкен дұрыс. Адам денсаулығына зиянын тигізетін жат әдеттерден аулақ болғаны жөн. Ендіоларға не жататынына тоқтала кетейік: Олар – темекі тарту, спирттікішімдіктерге, есірткілік заттарға салыну. Арақтың орнына қымыз бен қымыран іш,темекі тартудың орнына таза ауада көбірек жүр. Жастарға есірткіні пайдаланба,көңіл көтеретін мәдени көпшілік орындарына баруды әдетке айналдыр дер едім.Еңбек адамды тәрбиелейді. Сөз соңында қайра айтарымыз, халық денсаулығы текмедицина қызметкерлерінің кәсіби тірлігі ғана емес, бүкіл қоғамның тұтасденсаулық сақтауға және нығайтуға арналған үйлескен іс-қимыл әрекеттерініңжемісі екенін баршамыз да ұғынуға тиіспіз. Сонда ғана қоршаған ортаны сақтайотырып, таза су ішіп, дұрыс тамақтанып, иманды және салауатты өмір салттарынтұрақты қалыптастырсақ болашақтың жарқын кепілі болмақ.
Answers & Comments
Ауырып ем іздегенше,
Ауырмаудың жолын ізде.
Бірінші байлық – денсаулықдейміз. Бірақ осы сөздің салмағын, жүктер жауапкершілігін көбіне сезбейтін де,мойындамайтын да сыңайлымыз. Айтылған сәтте көңілімізге қонады, құлағымызғажағады. Келісеміз. Сонсоң өзіміз ауа жайылып жүре береміз. Сөйтіп күндердіңкүнінде бір арылмас дертке шалдығып санымызды соғамыз. “Жалған – ай!” депкөкірегіміз қарс айырылып,
Денсаулық - тән, рухани және әлеуметтік игіліктің жиынтығы. Денені үнеміширықтыру, шынықтыру, сананың сапа деңгейін көтеру, интеллект өрісін биіктету,рухыңды шыңдау - бәрі де денсаулыққа қызмет етеді десек қателеспейміз.
“Дені сау адам - табиғаттың ең қымбат жемісі” деп тегін айтылмаған.
Қазіргі қоғамымызда халықтың табиғи өсімі төмендеп, сырқаттанушылық жәнеөлім–жітім деңгейі арта түсті. Әсіресе, балалар мен жастардың денсаулығы қауіптудыруда. Темекі тарту, ішімдік пайдалану, есірткі құмарлық және улы заттарғаәуестік, адамгершілікке жат мінез-құлық, ерте жыныстық қатынас кеңінен етекалуда.
Халықтың денсаулығы – ел дамуының аса маңызды тұтқасы, болашағымыздың кепілі.Атамызқазақтың «Бірінші байлық - денсаулық», яки болмаса «Денсаулық – терең байлық»деген даналық мәтелдері тіршіліктің нағыз өзегінен алынған емес пе?Денсаулықтың қадірін, маңызын айрықша ұғынып барлық игіліктен жоғары санаған.Тағы да «Ауырып ем іздегенше, ауырмайтын жол ізде» деп жан мен тән саулығынқоршаған орта аясында дұрыс сақтап және нығайтуға түрлі пайдалы әрекеттер жасапотырған.
Бірінші: балалар мен жасөспірімдердің денсаулығына айрықша көңіл бөлу.
Екінші: халықты қол жетерлік және саналы медициналық көмекпен қамтамасыз ету.
Үшінші: отандық медицина ғылымын дамыту.
Осы бағыттама аясында ел басқарған ағалармен біріге отырып, түрлі індеттердіңалдын алу керек. Салауатты өмір салтын ұсынбаған мемлекеттің экономикасықұлдырайтыны сөзсіз. Ауру адам қандай іс бітірмек!
Жастар – болашағымыздың алтын тірегі. Жастар арасындағы нашақорлық пенмаскүнемдіктің алдын алу үшін мен мынадай деректер мен цифрларды ұсынғым келіптұр.
Жасыратыны жоқ бүгіндері елімізде осынау қауіпті нашақорлықпен айналысатындарсаны өсіп барады. Есірткінің медициналық-әлеуметтік проблемалары республикаорталығының мәліметіне қарағанда, бұл кеселге тәуелді болғандардың саны 250мыңнан асады екен. Ал 1,5 млн-дай адам нашақорлыққа бейімділік сәтінде отпенойнағандай әрі-сәрі күй кешуде. Әсіресе кәмелетке толмағандардың әлгіндейқатерлі дертке әуестене түсуі қатты ойландыруы тиіс. Міне, сондықтан дақоғамымызда ертеңгі болашағы үшін мұндай тағылымды шаралардың өткізіліп тұруығанибетті іс болмақ.
Тағы да айтарым, өкінішке орай көптеген азаматтарымыз өз денсаулығын сақтауғажәне нығайтуға жауапты емес, немқұрайды қарайды.
Салауатты өмір салтына денешынықтыру, спорт, дене тәрбиесі, туризм,халықаралық туризм, табиғатқа серуен, таза ауада жүру жатады. Кешкі тамақтансоң, таза ауада бір-екі сағат серуен құрып, ұйықтаудың пайдасы зор. Ұйқы 7-8сағаттан кем болмауы тиіс. Әр адам жыл сайын бір рет еңбек демалысын тиімдіпайдаланғаны жөн. Барлық кезде тамақты жаңадан дайындап ішкен дұрыс.
Адам денсаулығына зиянын тигізетін жат әдеттерден аулақ болғаны жөн. Ендіоларға не жататынына тоқтала кетейік: Олар – темекі тарту, спирттікішімдіктерге, есірткілік заттарға салыну. Арақтың орнына қымыз бен қымыран іш,темекі тартудың орнына таза ауада көбірек жүр. Жастарға есірткіні пайдаланба,көңіл көтеретін мәдени көпшілік орындарына баруды әдетке айналдыр дер едім.Еңбек адамды тәрбиелейді. Сөз соңында қайра айтарымыз, халық денсаулығы текмедицина қызметкерлерінің кәсіби тірлігі ғана емес, бүкіл қоғамның тұтасденсаулық сақтауға және нығайтуға арналған үйлескен іс-қимыл әрекеттерініңжемісі екенін баршамыз да ұғынуға тиіспіз. Сонда ғана қоршаған ортаны сақтайотырып, таза су ішіп, дұрыс тамақтанып, иманды және салауатты өмір салттарынтұрақты қалыптастырсақ болашақтың жарқын кепілі болмақ.