Наурыз - шығыс елдерінің бүкілхалықтық мейрамы, Ұлыстың ұлы күні. Наурыз шығыс халықтарында жыл басы мерекесі ретінде тойланып, ерекше күн ретінде аталып өтіледі. Қазақ халқы да Наурыз мерекесін айрықша бағалап, оны жыл сайын тойлап отыруды салт-дәстүрге айландырған. Қазақстанда Наурыз мейрамы 21-23 наурыз аралығында аталып өтеді. Жалпы, Наурыз парсы, кавказ және түрік халықтарының арасында көктем мейрамы және жаңа жылдың басталуы ретінде тойланады.
Наурыз мерекесі - қасиетті күн. Данышпан ата-бабаларымыз бұл күнді табиғаттың айрықша белгілерін ескере отырып белгілеген. Наурыз айын ерекше қасиеті бар ай ретінде бағалаған. Күн мен түн теңелетін күн, төрт түлік мал төлдейтін, табиғаттағы барлық жәндіктер мен өсімдіктерге жан бітетін ай. Наурыз шығыс елдері үшін бірліктің, татулықтың, еңбектің, ізгіліктің, бақыттың мерекесі ретінде тойланған. Сондықтан да болар, бұл күні шаттанбайтын, қуанбайтын, мейірленбейтін адам болмаған. Бұл күні жақсы тілек тілеу, құттықтау, кешірім жасау, табысу сияқты адамгершілік қасиеттер көрініс тауып, кейінгі ұрпақтар сондай жақсы өнегеден үлгі алған. Наурыз мерекесі күндері ұлттық тағамдар ұсынылады. Театрландырылған көріністер көрсетіледі. Ұлттық ат спортынан жарыстар өтеді. Қазақша күрес, арқан тарту, бағанға өрмелеп, жүлде алу секілді жарыстар, жүгіру, спорттық шаралар өтеді. Наурыз мерекесіне тән - көпшілікке наурыз көже даярланады, ол тағам жеті түрлі дәмнен даярлануы шарт. Халықта наурыз көжені тойып ішкен адам келесі жылға дейін ішім-жемнен тарлық көрмейді деген ұғым бар. Үй иесі үлкен кісілерден наурыз көжеге бата сұрайды. Ол кісілер:
«Пәле-жала жерге енсін!
Төрт түлік ақты болсын!
Өрісің малға,үйің жанға толсын!
Ақ мол болсын!» деп бата берген.
Осы мерекеге байланысты «Ғылым ордасы» РМК Орталық ғылыми кітапханасы «Армысың, Әз-Наурыз» атты кітап көрмесін ұйымдастырды. Көрмеге «Наурызнама», «Наурыз көже», «Ұлттық салт-дәстүрлер», «Қазақтың киіз үйі», «Бабадан қалған бар байлық», «Қазақтың ұлттық киімдері», «Быт и культура казахского народа», «Казахские народные обычаи», «Этикет казахов» және тағы да басқа наурыз туралы жазылған көптеген әдебиеттер қойылды.
Answers & Comments
Наурыз - шығыс елдерінің бүкілхалықтық мейрамы, Ұлыстың ұлы күні. Наурыз шығыс халықтарында жыл басы мерекесі ретінде тойланып, ерекше күн ретінде аталып өтіледі. Қазақ халқы да Наурыз мерекесін айрықша бағалап, оны жыл сайын тойлап отыруды салт-дәстүрге айландырған. Қазақстанда Наурыз мейрамы 21-23 наурыз аралығында аталып өтеді. Жалпы, Наурыз парсы, кавказ және түрік халықтарының арасында көктем мейрамы және жаңа жылдың басталуы ретінде тойланады.
Наурыз мерекесі - қасиетті күн. Данышпан ата-бабаларымыз бұл күнді табиғаттың айрықша белгілерін ескере отырып белгілеген. Наурыз айын ерекше қасиеті бар ай ретінде бағалаған. Күн мен түн теңелетін күн, төрт түлік мал төлдейтін, табиғаттағы барлық жәндіктер мен өсімдіктерге жан бітетін ай. Наурыз шығыс елдері үшін бірліктің, татулықтың, еңбектің, ізгіліктің, бақыттың мерекесі ретінде тойланған. Сондықтан да болар, бұл күні шаттанбайтын, қуанбайтын, мейірленбейтін адам болмаған. Бұл күні жақсы тілек тілеу, құттықтау, кешірім жасау, табысу сияқты адамгершілік қасиеттер көрініс тауып, кейінгі ұрпақтар сондай жақсы өнегеден үлгі алған. Наурыз мерекесі күндері ұлттық тағамдар ұсынылады. Театрландырылған көріністер көрсетіледі. Ұлттық ат спортынан жарыстар өтеді. Қазақша күрес, арқан тарту, бағанға өрмелеп, жүлде алу секілді жарыстар, жүгіру, спорттық шаралар өтеді. Наурыз мерекесіне тән - көпшілікке наурыз көже даярланады, ол тағам жеті түрлі дәмнен даярлануы шарт. Халықта наурыз көжені тойып ішкен адам келесі жылға дейін ішім-жемнен тарлық көрмейді деген ұғым бар. Үй иесі үлкен кісілерден наурыз көжеге бата сұрайды. Ол кісілер:
«Пәле-жала жерге енсін!
Төрт түлік ақты болсын!
Өрісің малға,үйің жанға толсын!
Ақ мол болсын!» деп бата берген.
Осы мерекеге байланысты «Ғылым ордасы» РМК Орталық ғылыми кітапханасы «Армысың, Әз-Наурыз» атты кітап көрмесін ұйымдастырды. Көрмеге «Наурызнама», «Наурыз көже», «Ұлттық салт-дәстүрлер», «Қазақтың киіз үйі», «Бабадан қалған бар байлық», «Қазақтың ұлттық киімдері», «Быт и культура казахского народа», «Казахские народные обычаи», «Этикет казахов» және тағы да басқа наурыз туралы жазылған көптеген әдебиеттер қойылды.