Помогите пожалуйста, нужно очень срочно сегодня сдать задание!!! Буду очень благодарен. Отдаю все баллы!!!!
Наурыз – кӛне мейрам. Наурыз мерекесін тойлау дәстүрі дүние жүзі халықтарының
кӛпшілігінің тұрмыс-салтында бағзы замандардан орыналған. Бұл мейрамды ежелгі гректер
“патрих”, бир малықтар “су мейрамы”, тәжіктер “гүлгардон”, “бәйшешек”, “гүлнаурыз”,
хорезмдіктер “наусарджи”, татарлар “нардуган”, буряттар “сагаансара”, соғдылықтар “наусарыз”,
армяндар “навасарди”, чуваштар “норисояхе” деп түрліше атаған. Әбу Райхан Бируни, Омар
һайям, т.б. еңбектерінде шығыс халықтарының Наурызды қалай тойлағандығы туралы
мәліметтер мол. Мысалы, парсы тілдес халықтар Наурызды бірнеше күн тойлаған. Олар бұл
күндерде әр жерге үлкен от жағып, отқа май құяды; жаңа ӛнген жеті дәнге қарап болашақты
болжайды; жеті ақ кесемен дәстүрлі ұлттық кӛже “сумалак” ұсынады; ескі киімдерін тастайды;
ескірген шыны аяқты сындырады; бір-біріне гүл сыйлап, үйлерінің қабырғасына дӛңгелек ою –
“күн символын” салады; үйдегі тіреу ағашқа гүл іледі; түрлі жарыстар (жамбы ату, т.б.)
ұйымдастырады.
Дәстүрлі қазақ қоғамында Ұлыс күні жыл басы саналған. Халықтың мифологиялық түсінігі
бойынша 21 наурыз түні даланы Қыдыраралайды. Ұлыс күні қазақ елі үшін әрқашан қасиетті,
киелі саналған. Халық таза, жаңа киімдерін киген. Ауылдың ер адамдары бір-бірімен
қосқолдасып, тӛс қағыстырады; әйелдер құшақтасып, бір-біріне игітілектер айтады. Бірін-бірі
мерекеге арнап дайындалған наурыз көже ішуге шақырады. Оған қойдың басы мен сүрет салып
пісірілуі – қыстағамымен (етпен) қоштасуды, құрамына ақтың қосылуы – жазтағамымен (сүт, ақ)
қауышуды білдіреді.
Наурыздың 22 күні Наурыз мейрамы (жаңажыл) екенін қазақ баласының кӛбі біледі. Наурыз
туралы кӛптен бері, жыл сайын газеттерде жазылып келеді. Бұл мейрам бүкіл ұлтқа ортақ. Тегінде
Наурыз ұлт мейрамы болғандағының үстіне оның тарихи маңызының тереңдігі бар. Ызғарлық
ыстың кетіп, жаниесі ӛмір қуатын туғызған жыл, жаздың келетіндігіне барлық жаратылыспен
қатар қазақ елі де қуанатын. ˝Бүгінгі күні Самарқанның кӛктасы да жібіпті˝, - десіп Наурыз күні
пейілін кеңітпеген адамды тастан да қатты қылып шығарғысы келіп, аңыз қылысатын.
1 тапсырма. Мәтінді оқыңыз. Тӛмендегі сӛйлемдерді мәтін бойынша ретімен орналастырыңыз.
№ Сӛйлемдер Орын тәртібі
1 Бірін-бірі мерекеге арнап дайындалған наурыз кӛже ішуге шақырады
2 Мысалы, парсы тілдес халықтар Наурызды бірнеше күн тойлаған
3 Бұл мейрам бүкіл ұлтқа ортақ.
4 Наурыз мерекесін тойлау дәстүрі дүние жүзі халықтарының
кӛпшілігінің тұрмыс-салтында бағзы замандардан орын алған.
5 Ұлыс күні қазақ елі үшін әрқашан қасиетті, киелі саналған.
2 тапсырма. Мәтінді пайдалана отырып сұхбат құрастырыңыз. Сұхбатта етістіктің райларын,
шақтарын, болымды және болымсыз етістіктерді пайдаланыңыздар.
3 тапсырма. Сӛйлемдегі кӛп нүктенің орнына қажетті сӛздерді қойып жазыңыздар.
Наурыз мейрамы –........ заманнан қалыптасқан жыл бастау мейрамы. Жақсы тілектер айтып,
жастар жағы .........сәлем бере барып, батасыналады. Наурыз кӛжеге ең кемі ...... түрлі дәм
қосылады. Наурыз мейрамы Қазақстан президентінің ........ 2010 жылдан бері елімізде үш күн
тойланады. Наурыз– табиғаттың,.......... атаулының қайта түлеп жаңаратын кезі.
Қажетті сөздер: тіршілік, үлкендерге, жарлығымен, жеті, ежелгі.
4 тапсырма. Мәтіндегі қарамен жазылған сӛздерді пайдаланып диалог құрастырыңыздар. Таныс
емес сӛздердің аудармасын табыңыздар.
5-тапсырма. Мәтінді оқып, ӛз сӛзіңізбен жазыңыз.
Answers & Comments
Ответ:
1 - тапсырма.
1.Наурыз мерекесін тойлау дәстүрі дүние жүзі халықтарының көпшілігінің тұрмыс салтында бағзы замандардан орын алған.
2.Мысалы парсы тілдес халықтар Наурызды бірнеше күн тойлаған.
3.Ұлыс күні қазақ елі үшін қасиетті,киелі санаған.
4.Бірін - бірі мерекеге арнап дайындалған наурыз көже ішуге шақырады.
5.Бұл мейрам бүкіл ұлтқа ортақ.
2 - тапсырма.
- Парсы тілдес халықтар Наурызды тойламаған, дұрыспа?
- Парсы тілдес халықтар Наурызды бірнеше күн тойлаған.
- Менде барғым келеді, бұл мейрам бүкіл ұлтқа ортақ па?
- Барсаң жүр,бұл мейрам бүкіл ұлтқа ортақ.
- Барам,меніңде тойлағым келеді.Бізді наурыз көжеге шақырмайды,өзіміз барамызба?
- Бірін - бірі мерекеге арнап дайындалған наурыз көжеге шақырады.Біздіде шақырған.
- Онда жүр,мерекені тойлайық!
3- тапсырма.
Наурыз мейрамы - ( ежелгі )заманнан қалыптасқан жыл бастау мейрамы. Жақсы тілектер айтып,жастар жағы (үлкендерге) сәлем бере барып,батасын алады.Наурыз көжеге ең кемі (жеті ) түрлі дәм қосылады.Наурыз мейрамы Қазақстан президентінің (жарлығымен ) 2010 жылдан бері үш күн тойланады.Наурыз - табиғаттың,(тіршілік) атаулының қайта түлеп жаңаратын кезі.
5- тапсырма.
Наурыз көнеден келе жатқан мейрам.Мейрамды тойлау дәстүрі көп халықтарда бағзы заманнан келе жатыр.Мейрамды әр ұлт түрліше атаған.А.Р.Бируни,Омар Хайям еңбектерінде Наурыз мерекесін шығыс халықтарының қалай тойлағандары жазылған.Парсы тілдес халықтар наурызды бірнеше күн тойлаған.Олар от жағып,отқа май құяды.Ескерген киімдерін тастап,ескі ыдыс аяқты сындырады.Бір - біріне гүл сыйлап,жарыстар өткізеді.Қазақтарда наурыз - Ұлыс күні,жыл басы болып саналады.Наурыз мейрамы қазақ ұлты үшін қасиеттіде киелі.Жаңа,таза киімдерін кигіп,ер адамдар қос қолдасып,төс түйістіріп,ал әйелдер құшақтасып,игі тілектер айтқан.Наурыз көже ішуге бірін - бірі шақырып,қонақ еткен.Наурыз көжеге малдың басы мен сүр ет салынған ақ қосылған,жеті түрлі аспен пісірілген.Наурыз мерекесі барлық ұлтқа ортақ.