damettie

Verified answer

Екі не одан да артық түбірден бірігіп,тұтас бір ұғымды білдіретін күрделі сөздер - біріккен сөздер деп аталады.
Емлесі:
1.Біріккен сөздер үнемі бірге жазылады.Мыс: әуежай,жолсапар, таңертең т.б
2.Жазылу үлгісі 2 түрлі: а) біріккен сөздердің сыңарлары түбір тұлғасын сақтап бірге жазылады.Мыс:ақкөңіл,үшбұрыш, теміржол ; б) дыбыстық өзгеріске ұшыраса,айтылуы бойынша жазылады.Мыс:күздігүні ( күзді+күні),жамбас(жан+бас) қолғанат (қол+қанат) т.б.
3.Әлде,әр,бір,еш,кей сөздері : а) есімдіктермен тіркессе бірге жазылады.Мыс: ешқашан,ешқайда, әрқайсысы т.б ; б) зат есімдермен анықтаушы ретінде жазылса,бөлек жазылады.Мыс: әр адам,кей адамдар,еш нәрсе т.б.
Қос сөз дегеніміз түбір сөздердің қосарланып айтылуынан жасалған күрделі сөз.Негізінен,екі сөзді қосақтау,қайталау арқылы немесе бір буынды қабаттастыру арқылы жасалады.
Мағыналық ерекшеліктері:
1.Дара мағыналы сөздерден құралып,жинақтық,жалпылық мағына береді.Мыс: бала-шаға,ата-ана,құрт-құмырсқа.
2.Ұғымды дәл атамай,екіұшты етіп болжау мағынасын береді.Мыс:бүгін-ертең,бес-алты,ағайын-туған.
3.Амалдың бір рет емес, бірнеше рет қайталанағанын білдіреді.Мыс:күле-күле,қарай-қарай,жүгіре-жүгіре.
4.Екі субъектінің арасындағы қарым-қатынастың тікелей болатынын білдіреді.Мыс:өзді-өзіне,қолма-қол,үйден-үйге .
5.Заттың түсін, сапасын,көлемін күшейту үшін қолданылад.Мыс:ап-ашық,әп-әсем,қап-қара, кіп-кішкентай т.б